Đến Với Chúa Qua Kinh Mân Côi
Trinh Nữ Maria là ai?
Người phụ nữ hay nói đúng hơn, Đức trinh nữ Maria là người Mẹ mỗi ngày càng trở nên quan trọng hơn qua dòng lịch sử Kitô giáo.
Thiên Chúa đã chọn Đức Maria làm mẹ Đức Giêsu. Nhiều đoạn Kinh Thánh Tân Ước đã nhắc đến Đức Maria; tuy nhiên, bốn thánh sử, mỗi vị trình bầy khác nhau về ý nghĩa và tầm mức quan trọng của Đức Maria.
![]() |
Đức Maria, Mẹ Nhân Loại |
Nhưng ý nghĩa lớn lao mà Đức Maria có, qua dòng lịch sử của Giáo Hội, không phát xuất từ Kinh Thánh. Ngoài vai trò được tôn vinh là người phụ nữ và là mẹ trong Kitô giáo, Maria còn được trao tặng nhiều phẩm chức đầy ý nghĩa khác, theo từng giai đoạn lịch sử nhân loại. Đặc biệt nhất, Đức Maria được xưng tụng là gương mẫu của đức vâng lời, đức thanh sạch và đức tin cao vời.
Trinh Nữ Sinh Con.-
Thánh sử Máccô không đề cập đến việc Đức Giêsu sinh vào đời, như thế có nghĩa là, trước ngòi bút của Máccô, Đức Maria là người không mấy quan trọng? Theo trình thuật của thánh sử Mátthêu thì Giuse, chồng của Đức Maria, mới là người có ý nghĩa hơn Maria, hoặc là người giữ vai trò chính trong việc Đức Giêsu sinh vào đời.
Thánh Mátthêu kể rằng, Maria có thai, và Giuse định tâm bỏ bà, nhưng tiếng nói trong giấc mộng yêu cầu Giuse hãy ở lại với Maria để chăm sóc hài nhi, vì bà thụ thai bởi Thánh Thần. Hài nhi sẽ được đặt tên là Giêsu (Mátthêu 1,18-25). Mátthêu viết, như thế là ứng nghiệm lời sách Isaia trong Cựu Ước tiên báo: ’’người trinh nữ thụ thai và sinh hạ một con trai’’ (Isaia 7,14).
Trong tin mừng thánh sử Luca, chúng ta cũng tìm thấy đoạn nói về việc giáng sinh, và Đức Maria là một nhân vật được kể là rất quan trọng. Bà được mô tả là một người đầy năng lực và sức mạnh, nhiều suy tư và tin tưởng. Tin mừng Luca kể rằng, ’’Thiên Chúa sai sứ thần Gabriel đến gặp một trinh nữ đã thành hôn với một người tên là Giuse, thuộc dòng dõi vua Đavít. Trinh nữ ấy tên là Maria’’ (Luca 1,27).
Gabriel nói với Maria rằng, bà sẽ thụ thai
và sinh một con trai; bà sẽ gọi tên con trẻ là Giêsu. Maria bối rối, vì bà là một trinh nữ, do đó
không làm sao xẩy ra việc ấy được. Nhưng
thiên thần giải thích cho bà biết, việc bà thụ thai là do quyền phép Chúa Thánh
Thần. Và vì người con sinh ra bởi quyền
năng Chúa Thánh Thần, nên được gọi là Đấng Thánh, Con Thiên Chúa. (Luca 1,35).
Sau khi nghe thiên thần giải thích, Maria
bèn nói: ’’Vâng, tôi là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần
nói’’ (Luca 1,38).
Một
hình ảnh của Giáo Hội thiếu kiên nhẫn.-
Tin Mừng của thánh sử Gioan không
đề cập nhiều tới tầm mức quan trọng của Đức Maria. Các nhà chú giải Kinh Thánh
cũng hết sức sửng sốt trước nội dung Tin Mừng của thánh sử Gioan đề cập ngắn gọn
tới vài vụ việc liên quan tới hình ảnh Đức Maria trong Giáo Hội.
Chương 2 kể rằng, cả Đức Maria cùng với
Đức Giêsu và một vài môn đệ đến tham dự tiệc cưới tại Kana, nơi chẳng may xẩy
ra tình trạng thiếu rượu; rồi Đức Maria xin Đức Giêsu hãy làm một cái gì để
giải quyết vấn nạn ấy. Nhưng Đức Giêsu trả lời:
’’Thưa bà, chuyện đó can gì tới bà
và tôi.’’ (Gioan 2,4).
Tuy nhiên, Đức Maria thực sự đã rất hài lòng,
vì Đức Giêsu đã làm cho nước hóa rượu; và đó là cách thể dẫn chứng việc Đức
Giêsu bắt đầu sứ vụ của Người tại trần thế. Lối ứng xử của Đức Maria nói lên hình ảnh một Giáo
Hội thiếu kiên nhẫn, vội vã, khiến Đức Giêsu phải sớm tiết lộ về hiện thực
Người đã mang theo.
![]() |
Đức Maria và thánh Gioan dưới chân thánh giá |
Chương 19 Tin Mừng của thánh sử Gioan kể
rằng, Đức Giêsu có mặt lúc Đức Giêsu chịu đóng đinh trên thập giá và cùng với
môn đệ Gioan đứng dưới chân thập giá.
Khi Đức Giêsu thấy hai người đứng đó, Người nói với họ rằng, kể từ nay,
bà sẽ là mẹ của Gioan, và Gioan sẽ là con bà. Vì thế trong rất nhiều bức tranh,
chúng ta thấy họa sĩ vẽ Gioan và Đức Maria đứng bên tay phải thập giá, biểu
tượng cho ánh sáng và sự ngay lành.
Truyền
thuyết về Thiên Chúa vào đời.-
Mặc dù Tin Mừng thánh sử Luca diễn tả rất
đẹp về Đức Maria, nhưng mãi tới mấy trăm năm sau vai trò quan trọng của Đức
Maria mới tăng lên, dần dần trở thành một số huyền thoại và truyền thống với
nhiều điểm son khác nhau. Thắc mắc được
đặt ra là ai là thân phụ mẫu của Đức Maria, họ đang ở đâu, và tại sao Đức Maria
không về ở với cha mẹ, khiến sau khi Đức Giêsu chịu tử nạn trên thập giá, Đức
Maria đã phải cùng với môn đệ Gioan đến Rôma (?); và sau khi chết, Đức Maria
được đưa thẳng lên trời, và vân vân… và vân vân.
Năm 431, tại Công Đồng Êfêso, Đức Maria đã
được trao danh hiệu Theotokos (tiếng Hy Lạp), nghĩa là Mẹ Thiên Chúa. Danh hiệu trở thành một đề tài tranh luận lâu
dài, trong đó, một số cho rằng Đức Maria chỉ là mẹ Đức Giêsu với bản tính nhân
loại, không có thần tính. Do đó, cốt lõi
sự việc thực tế không xuất phát từ nơi Đức Maria, nhưng vấn đề đặt ra là làm
thế nào để mọi người có thể hiểu Đức Kitô có hai bản tính: thần tính và nhân
tính. Dù sao thì Công Đồng đã xác định
rõ vai trò quan trọng của Đức Maria.
Từ năm 431 và cho đến nay, Đức Trinh Nữ
Maria đã trở thành một gương mặt quan trọng trong Giáo Hội. Bà là một tiêu biểu cho phụ nữ và người mẹ
trong đức tin, là sự tinh khiết, trong trắng và vâng lời trước mặt Thiên Chúa.
Bà là đấng có thể cầu cùng Chúa cho nhân loại, vì bà vừa là con người như chúng
ta, nhưng cùng lúc bà lại ở gần Thiên Chúa.
Maria
đối với các nhánh Kitô giáo khác.-
Cả Giáo Hội chính thống giáo
lẫn công giáo Rôma đều cử hành lễ kính Đức Maria vào những ngày ấn định chung
trong năm. Nhưng Giáo Hội Đông Phương và Tây Phương thì chưa bao giờ hoàn toàn
thỏa thuận về tước hiệu mà Công Đồng Êfêsô đã phong tặng cho Đức Maria.
Năm 1854, Giáo Hội Công Giáo ban hành tín
điều Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, xác định rằng, không chỉ Đức Giêsu là Đấng vô
nhiễm nguyên tội, vì Người sinh ra bởi phép Chúa Thánh Thần, mà cả Đức Maria
cũng vậy.
Từ đó suy ra rằng, bất cứ ai sinh ra ở trên
đời này, đều mang theo tội tổ tông, duy chỉ có Đức Maria. Năm 1950, Giáo Hội còn ban hành tín điều Đức
Mẹ hồn xác lên trời nữa, nghĩa là ngay sau khi chết, Đức Mẹ lên thẳng trời, và
hiện nay đang ngự trên thiên đàng.
Giáo Hội Đông Phương tôn trọng danh hiệu
Theotokos (Mẹ Thiên Chúa), nhưng phủ
nhận tín điều do Giáo Hội công giáo Rôma thừa nhận. Họ cho rằng, Đức Maria sinh
vào đời hoàn toàn giống như tất cả mọi người, còn nếu bà trở thành tấm gương
cho nhân loại là do ý riêng của bà và muốn làm đẹp lòng Chúa, chứ không phải là
vấn đề do Chúa tiền định.
Các giáo phái tin lành thì muốn hạ giá vai
trò của Đức Maria. Truyền thống của các
giáo phái tin lành nhấn mạnh tới Đức Giêsu trong Tin Mừng. Truyền thống, truyền
thuyết và các thánh, đối với họ, là những lời nói quanh co, không liên hệ tới
việc rao giảng, tệ hơn là còn làm cản trở việc truyền giáo nữa.
Tuy nhiên, các giáo hội tin lành cũng dành
một ngày lễ mừng kính Đức Maria, đó là Lễ Truyền Tin Cho Đức Bà Maria, trong đó
người ta kính nhớ việc thiên thần Gabriel truyền tin: Đức Maria sẽ là mẹ Đức
Giêsu. Ngày đó xảy ra, dĩ nhiên, đúng 9
tháng trước vọng giáng sinh.
Rất nhiều nhà thờ trên khắp thế giới mang
tên Đức Maria: Nhà thờ Mẫu Tâm, Notre
Dame tại Paris… Như một người mẹ trong
trắng, tinh tuyền, Đức Maria là hình ảnh của Giáo Hội, được mô tả là hiền mẫu
hoặc thánh nữ.
Luca trong
vai họa sĩ.-
Trong thế giới nghệ thuật
tranh ảnh, Đức Maria đóng một vai trò đáng kể.
Truyền thuyết cho rằng, thánh sử Luca không chỉ viết về Đức Maria, mà
thực sự người còn vẽ Hài Nhi ngồi trong
lòng Đức Maria.
![]() |
Đức Maria và Đức Giêsu |
Bức hình Nữ Vương Thiên Đàng diễn đạt theo nghệ thuật gotik.
Còn bức tranh mô tả cảnh Tổng
lãnh thiên thần truyền tin cho Đức Bà,
theo một qui mẫu khác. Thiên thần qùi
trước mặt Đức Maria, tay cầm cành hoa huệ, biểu tượng đức khiết tịnh.
Cảnh trí khác, nói lên một người mẹ buồn
khổ, Đức Maria đứng dưới chân thập
giá hoặc ngồi, hai tay ôm xác Đức Kitô
sau khi đã chết, vào lòng.
Bức tranh khá phổ thông và gây ấn tượng
nhiều cho người thưởng lãm, mang tên Đức
Maria ẵm hài nhi Giêsu.
Rất nhiều hình ảnh khác nhau về Đức Maria,
qua bàn tay các họa nhân lừng danh sáng tạo và được trưng bày trong các nhà thờ
hoặc tại những nơi giáo dân dành riêng để tôn vinh Mẹ Maria.