``HANG´´ CHÚA GIÁNG SINH TẠI BETLEHEM
Đêm Đông Lạnh Lẽo Chúa Sinh Ra Đời
Vóc Dáng Hang Bethlehem.-
Con Thiên Chúa, Đức Giêsu Kitô
xuống thế làm người, sinh ra trong một cái hang mục đồng nhốt thú vật… tại
cánh đồng Bethlehem, cách Giêrusalem khoảng 8 km.
Căn cứ vào Kinh Thánh Cựu Ước, chương 3, sách
ngôn sứ Isaia và sách Tin Mừng do thánh Luca trình thuật, con người bắt đầu tưởng tượng và tạo nên những bức tranh hoặc phong cảnh hang Bethlehem với nhiều khuôn
mẫu khác nhau.
Tranh hay phong cảnh hang Bethlehem tựu
trung muốn diễn tả một gia đình thánh, trong đó gồm Đức Kitô Giêsu, Đức Mẹ
Maria và thánh cả Giuse… - tại đêm Giáng Sinh - với ba nhà chiêm tinh (ba vua),
các mục đồng, bò, lừa, chiên, dê và thiên thần.
Nhiều hang Bethlehem còn có cả một vì sao,
ánh đèn sáng chói (đã từng dẫn đường cho
ba nhà chiêm tinh), treo lơ lửng trên cao.
Một số nơi, ba nhà chiêm tinh xuất hiện ở hang
Bethlehem vào ngày lễ Ba Vua. Nhiều nơi khác, ba nhà
chiêm tinh có mặt ở hang Bethlehem từ ngày thiết dựng, ngay vào Chúa Nhật thứ 1
Mùa Vọng; còn một số nơi khác nữa, ba nhà chiêm tinh ở hang Bethlehem đúng vào đêm
Giáng Sinh hoặc chính ngày lễ Giáng Sinh.
Có nơi làm hang Bethlehem cách đơn giản với
các vật liệu thô sơ, dễ kiếm; nhưng nhiều nơi tạo dựng hang Bethlehem khá cầu kỳ,
trang bị thật trang trọng với các nhân vật lịch sử theo hướng hiện đại.
Vài ba nơi thiết dựng hang Bethlehem qúa lộng
lẫy, đồ sộ có thể chứa được hàng trăm bức tượng với nhiều người và vật khác
nhau, từ nông dân, ngư phủ, tu sĩ, linh mục đến hàng qúi tộc, vua quan…
Nhạc cũng đóng một vai trò gần gũi với
hang Bethlehem, tạo nên những âm thanh giáng sinh rút từ các bài thánh ca quen
thuộc, gợi cảm, linh động, làm say mê khách thưởng ngoạn gồm đủ mọi giai cấp và
tuổi tác.
Thường thường hang Bethlehem chỉ trang bị các
bức tượng nhỏ, nhưng vài ba nơi đặt những bức tượng lớn bằng cỡ người bình thường,
như hang Bethlehem tại công trường Phêrô, trước đền thánh Phêrô ở Rôma.
Hang Bethlehem hầu như được thiết đặt khắp
các quốc gia, ở những các nơi công cộng, đặc biệt hang Bethlehem có tầm vóc lớn.
Đa số hang Bethlehem đặt tại tư gia; dường như mỗi gia đình người Ý đều thiết dựng
một hang Bethlehem ở trong nhà, và thánh đường nào cũng đều có một hang Bethlehem. Ngày nay, các nước Âu Tây còn trang bị thêm một
vài cây thông xanh tươi, đèn hoa giăng mắc, sát cạnh mỗi hang Bethlehem.
Tại hội chợ Piazza Navone ở Rôma, người ta
có thể mua các pho tượng với đủ cỡ để trang bị cho hang Bethlehem liên hệ.
Nguồn Gốc Hang Bethlem.-
Nhiều người cho rằng thánh
Phanxicô Assisi là người sáng tạo hang Bethlem đầu tiên. Tuy nhiên, nhiều họa sĩ đã từng vẽ các bức tranh
diễn tả hang Bethlehem trước khi thánh Phanxicô Assisi hình thành hang Bethlehem sống động vào năm 1223 tại Greccio với sự nhiệt tâm hưởng ứng và cổ võ
của Đức Thánh Cha đương nhiệm.
 |
Hang Bethlehem Do Thánh Fanxicô AssisiThiết Dựng tại Greccio (Ý) |
Khi phong trào cải cách do Martin Lutheran
nổi dậy vào ngày 31 tháng 10 năm 1517 và nhóm Kitô giáo thệ phản (Tin Lành) hình thành, duy nhất chỉ còn những người công giáo vẫn tiếp tục thiết dựng hang
Bethlehem.
Đến năm 1900 trở về sau, các ngành Kitô
giáo khác mới lại bắt đầu tái dựng hang Bethlehem vào nhịp lễ Chúa Giáng Sinh.
Tuy nhiên, nhờ tinh thần cổ võ của Công Đồng
Trent do Đức Giáo Hoàng Phaolô 3 đề xướng, nhóm họp từ năm 1545 đến 1563, các
linh mục Dòng Tên cùng với Dòng Phanxicô cố gắng phát động việc thiết dựng hang
Bethlehem ở khắp nơi, khởi động mạnh từ các nước Âu châu vào năm 1560.
 |
Công Đồng Đại Kết 19 Họp Tại Trento |
Truyền thống hang
Bethlehem đóng một vị trí khá quan trọng trong đời sống người Kitô hữu, không
chỉ giới hạn trong nội vi Giáo Hội công giáo, nhưng lan rộng tới tất cả các
ngành Kitô giáo khác trên toàn cầu, trải dài từ Storkyrkan (nhà thờ lớn) ở Thụy Điển đến the Spanish Steps ở Rôma và New York ở
Mỹ, ấy là chưa kể tới sự hưởng ứng thú vị của một số cá nhân, đoàn thể ngoài
Kitô giáo.
Các tượng người và vật liên hệ - như thiên
thần, Đức Maria, Hài Nhi Giêsu, thánh Giuse, ba vua, mục đồng, bò, lừa, chiên, dê, cừu,
cũng như các dụng cụ khác, với đủ cỡ đã làm sẵn, để trang bị đầy đủ cho hang
Bethlehem theo sở nguyện riêng, có thể mua được ở các tiệm bán tượng, ảnh hoặc
tại các sập bán đồ chơi rồi đem về sơn phết, chế biến thêm mầu mè.
Tiến Trình Thiết Dựng Hang Bethlem.-
Dựa vào trình thuật của Kinh
Thánh, Hang Bethlehem có thể được thiết dựng theo tiến trình suy niệm như sau:
* Đức Maria và thiên
thần: Thiên thần truyền tin cho Đức Maria là Mẹ sẽ sinh hạ hài nhi Giêsu. Đức Maria đã thưa lời ’’xin vâng’’.
* Đức Maria thăm bà
Elizabeth: Hai người phụ nữ sống xa cách, nhưng lòng trí gần gũi nhau từng ngày. Chuyến viếng thăm bà Elizabeth của Đức Maria được
kể là gian nan hiểm trở.
* Mục đồng: Công việc
và cuộc sống của các mục đồng.
* Đường tới
Bethlehem: Con đường xem như gập ghềnh, hẻo lánh,
đối với Đức Maria và thánh Giuse.
* Ba nhà chiêm tinh
(ba vua) đến từ phương trời xa lạ. Mỗi ngày các ngài tiến dần tới hang Bethlehem hơn.
* Hài nhi Giêsu giáng sinh vào nửa đêm và được đặt trong ’’máng cỏ’’.
* Các mục đồng đến
viếng: Các mục đồng là những người đầu tiên đến bái phục hài nhi Giêsu.
* Ba nhà chiêm tinh: Sau lễ
Giáng Sinh, cảnh sắc hang Bethlehem thay đổi,
vì ba nhà chiêm tinh từ phương Đông xuất hiện trước hang vào ngày lễ Ba Vua.
Bảo Tàng Viện Hang Bethlehem.
Không ở đâu có nhiều hang
Bethlehem bằng nước Ý. Vào thăm bảo tàng
viện quốc tế Museo Amici del Presepio
ở Rôma, do Angelo Stefanucci thành lập năm 1967, với tư cách cá nhân, người ta
thấy hiện nay gồm trên 3.000 hang Bethlehem đủ hình, đủ kiểu, đủ cỡ với nhiều
loại vật liệu khác nhau, từ khắp trong nước Ý cho đến hầu hết các nơi trên thế giới,
một phần rất nhỏ thu mua, còn phần lớn do các nghệ nhân hoặc những người hảo ý
tặng biếu.
Tại Bảo Tàng Viện, người ta có thể xem thấy
một số bức tranh do những người Kitô hữu diễn đạt hang Bethlehem trên các bức
tường dưới hầm trú ẩn lánh nạn vì cấm đạo.
Sau vài thế kỷ tiếp theo, khi Kitô giáo thành
quốc giáo tại Ý, quang cảnh hang Bethlehem trở nên rất phổ thông, đặc biệt là vấn
đề trang trí mầu sắc được phô diễn cách thật phong phú.
Truyền thống lâu đời pha trộn với những sáng
kiến mới tạo nên hình ảnh một hang Bethlehem tân kỳ vượt thời gian tại khắp mọi
nơi trên toàn cầu, nhưng Kinh Thánh vẫn là nền tảng cốt yếu để con người gửi gấm tâm tình và kết hợp mật thiết với Thiên Chúa luôn ở giữa nhân loại - Emmanuel.