ƠN CỨU ĐỘ
THEO TIẾN TRÌNH CUỘC SỐNG
THEO TIẾN TRÌNH CUỘC SỐNG
Là người Kitô hữu, ta đã biết, con người không thể trở nên hoàn hảo ngay, sau khi được ơn tha thứ
và đón nhận đặc sủng của Chúa Thánh Thần.
Ta còn phải phấn đấu với những cám dỗ. Tội lỗi của ta và của mọi người,
dù đã được tha, nhưng vết sẹo cũng cần được chữa lành.
Ta hiểu thế nào về tình trạng tội lỗi được tha thứ; về ân huệ do Chúa Thánh Thần ban phát
và về ảnh hưởng của tội lỗi do thói quen vấp phạm, và do tâm trí yếu đuối mỗi khi bị cám dỗ?
Kinh Thánh đặc biệt Tân Ước có tầm nhìn thế nào về tình trạng con người?
Trước tiên, ta cần xét rõ điều gì đã nhận được rồi. Ta đã chịu phép Rửa tội, tức là ta đã được ghi dấu Thánh Giá, đã được tháp nhập vào sự chết của Đức Giêsu Kitô. Ta được Rửa tội cách toàn vẹn, chứ không chỉ một phần. Như thế là ta được ghi dấu để trở nên những con người toàn hảo. Thiên Chúa mời gọi ta trở nên giống Người. Bí Tích Rửa tội là dấu chỉ của sự nên toàn hảo. Ta không phải là những người mới chỉ đứng ở điểm khởi đầu. Ta đã được Đức Kitô ghi dấu chiến thắng và đang ở đích điểm.
Kế tiếp là ta đã được Chúa tha thứ tất cả mọi tội lỗi gây nên trong qúa khứ. Đây cũng không chỉ tha thứ một phần, nhưng tha thứ tất cả. Chúa Kitô đã xoá bỏ tội lỗi của ta. Nghĩa là, trong Đức Kitô, ta có thể tiến lại gần Thiên Chúa Cha. Tội lỗi trước kia đã tạo nên vật cản, nay không còn nữa. Nhờ thế, ta được giao hòa với những người Kitô hữu khác trong Giáo Hội. Như vậy, ta còn cần gì đến việc chữa lành và ơn cứu độ?
Ở đây, ta nên tìm hiểu hậu qủa của tội lỗi và sự trọn hảo đối với ơn cứu độ. Đề cập tới sự sám hối, Giáo Lý Công Giáo viết: ‘’Sám hối nội tâm là định hướng lại toàn thể cuộc đời của mình, tức là làm một sự cải đổi, hết lòng trở về với Thiên Chúa, thôi không phạm tội nữa, tránh xa sự ác, gớm ghét những hành vi xấu mà chúng ta đã lỗi phạm.’’ (GLCG số 1431).
Ngoài ra, ta cũng được dạy rằng: ‘’Sự tha thứ xóa bỏ tội lỗi, nhưng không chữa được tất cả những xáo trộn do tội lỗi đã gây nên.’’ (GLCG số 1459). Đưa mắt nhìn lại những xáo trộn cần sửa chữa sau lần sám hối trước, ta có thể xét tới hai lãnh vực đặc biệt: Lý Trí (nhận xét) và Ý Chí (ước muốn).
Ngoài ra, ta cũng được dạy rằng: ‘’Sự tha thứ xóa bỏ tội lỗi, nhưng không chữa được tất cả những xáo trộn do tội lỗi đã gây nên.’’ (GLCG số 1459). Đưa mắt nhìn lại những xáo trộn cần sửa chữa sau lần sám hối trước, ta có thể xét tới hai lãnh vực đặc biệt: Lý Trí (nhận xét) và Ý Chí (ước muốn).
Chữa Lành Lý Trí.-
Nếu chạy theo nếp sống trần tục trong nhiều năm liên tục, tâm trí ta sẽ chất chứa những khuôn mẫu và hình ảnh hoàn toàn trần tục. Ta đã tiếp thu mọi cử động và tin tức từ cơ quan truyền thông hoặc từ các biến cố diễn ra hằng ngày xung quanh cuộc sống một cách rất tự nhiên.
Chẳng hạn, khi gặp xung khắc, ta chứng kiến hoặc tự giải quyết bằng cách nổi giận và tấn công đối phương; trả thù, mỗi khi bị tổn thương; có những trường hợp, ngoảnh mặt làm ngơ hoặc lẩn trốn như không có chuyện gì xảy ra để tránh liên lụy. Ta tìm cách lừa dối chính quyền để kiếm lời cho cá nhân và gia đình; trai gái coi việc ăn ở chung đụng trước khi thành hôn như một chuyện giải trí lành mạnh, một nhu cầu thỏa mãn sinh lý cần phải có như ăn và ngủ, mà không quan tâm tới sức khỏe hay nghĩ tới vi phạm giới luật của Chúa hoặc ơn cứu độ của kẻ khác.
Tuy nhiên, khi nhận ơn sám hối, thì mọi tư tưởng xấu tự nhiên biến mất ngay. Nhờ ân sủng của Chúa, tâm hồn ta cảm thấy có chiều hướng thay đổi, nhưng việc thay đổi hoàn toàn còn tùy thuộc vào lý trí, tức là cách suy tư của mỗi người.
Trong Tân Ước có nhiều đoạn nói về việc các Tông Đồ khuyên những người trở lại cần đổi mới não trạng. Trong thư gửi tín hữu Rôma, thánh Phaolô viết: ‘’Anh em đừng có rập theo đời này, nhưng hãy cải biến con người anh em bằng cách đổi mới tâm thần, hầu có thể nhận ra đâu là ý Thiên Chúa: cái gì là tốt, cái gì đẹp lòng Chúa, cái gì hoàn hảo.’’ (Rom.
Nói cách khác, ta phải đổi mới lý trí để có thể suy luận ngay chính trong mọi sự. Tâm trí ta cần biến cải để luôn luôn phán đoán cách chính trực. Tâm hồn ta có thể hướng tới Chúa, nhưng khí cụ bên trong dùng để thẩm định sự việc đúng hay sai, chưa hẳn đã chính xác.
Thánh Phaolô nói: ‘’Anh em phải cởi bỏ con người cũ với nếp sống xưa, là con người phải hư nát vì bị những ham muốn lừa dối, anh em phải để Thần Khí đổi mới tâm trí anh em, và phải mặc lấy con người mới, là con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa để thật sự sống công chính và thánh thiện.’’ (Eph. 4,22-24).
Làm cách nào để ta có thể mặc được con người mới? Chỉ Chúa Thánh Thần mới làm được việc này; tức là ta phải dìm toàn thân vào tình yêu sâu đậm của Người. Điều này đòi hỏi ta cố công học hỏi và tu luyện. Ta không dễ dàng mặc được con người mới, nếu chỉ sống biệt lập riêng lẻ. Giáo Hội, trong sinh hoạt cộng đồng hay đoàn thể, phong trào, là môi trường phát triển bầu khí đức tin rất thuận lợi. Nói rõ hơn, ta cần tìm cho mình một tâm trí tràn ngập chân lý và nhận ra sự mặc khải của Thiên Chúa trong cuộc sống hằng ngày. Lắng nghe Lời Chúa và quan tâm theo dõi các bài thuyết giảng trong thánh lễ là điều rất cần thiết. Dành thì giờ đọc và suy ngẫm Kinh Thánh, cũng như học hỏi và thấm nhuần Giáo Lý là những sự kiện không nên bỏ qua. Ta không hy vọng con người cũ có thể chết, nếu mỗi tuần ta chỉ dành cho Lời Chúa chừng 15 phút, trong khi ta dùng mỗi ngày ít nhất 4 tiếng đồng hồ hoặc nhiều hơn vào việc coi TV và tham gia mạng lưới Internet.
Canh Tân Ý Chí.-
Canh tân ý chí tức là chuyển đổi ước muốn. Các hành vi và cử chỉ của ta không thể thay đổi trong một sáng một chiều, mặc dù tội lỗi đã được tha; chính vì thế mà ước muốn sâu xa của ta cũng khó có thể trở nên thánh thiện ngay được. Ta vẫn muốn mình là cái rốn của vũ trụ, là trung tâm của mọi sự việc; ta chưa khai trừ được óc vị kỷ; ta vẫn tham lam, say đắm nhục dục; ta muốn rao giảng Lời Chúa và chia sẻ niềm tin, bằng kinh nghiệm trong cuộc sống, nhưng lại tìm vinh quang cho chính mình. Ta không hài lòng, khi có người chỉ trích về thái độ phục vụ đức tin của ta.
Khí cụ để chữa lành và tu luyện ước muốn của ta là sự từ bỏ chính mình. Tu luyện có nghĩa là tìm một lối sống khắc khổ trái với ý riêng, ví dụ, mỗi ngày ta nhịn vài ly cà-phê hoặc dùng một bữa ăn sơ sài, không mấy hợp khẩu vị hay thỉnh thoảng loại bỏ một giấc ngủ trưa; ta cố gắng giữ miệng lưỡi, đừng nói những lời ác ý. Đó là một vài hình thức tu luyện ý chí; nhưng sức mạnh quan trọng nhất đến từ Chúa Thánh Thần, Đấng ngự trị nơi tâm hồn người được ơn tha tội. Vì thế, khi tu luyện, ta phải hành động với quyền lực và tình yêu của Chúa. Trong mỗi cử động, ta nên chú ý tới điểm sâu xa nhất trong tâm trí, chứ đừng chỉ hời hợt bằng cảm tính tự nhiên.
Chữa Lành Bằng Lời và Các Bí Tích.-
Suốt tiến trình cứu độ của ta, việc chữa trị, canh tân nhận xét và ước muốn diễn ra nhờ Lời và các Bí Tích. Muốn chữa trị lý trí và ý chí, ta phải được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa. Kinh Thánh đem ta tới chân lý của Thiên Chúa. Kinh Thánh giúp ta khám phá ra trái tim của Thiên Chúa Cha và tâm trí của Đức Giêsu Kitô. Kinh Thánh dạy ta biết những điều Thiên Chúa gớm ghét. Kinh Thánh mang ánh sáng soi dọi lý trí và đốt lửa tình yêu trong tâm hồn ta.
Chúa Cha trên trời không chỉ ban cho ta Lời, mà Người còn ban cho ta chính Con của Người. Người sai Đức Giêsu đến thế gian để trở thành ánh sáng và lương thực cho ta. Bí Tích đặc biệt để chữa lành căn bệnh lý trí và ý chí của ta là Bí Tích Giải Tội, để ta hòa giải với Thiên Chúa và tha nhân. Bí Tích Thánh Thể là của ăn nuôi dưỡng và làm cho ta trở nên đồng bản tính Thiên Chúa, ’’Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai Ta, và Ta sống nhờ Chúa Cha thế nào, thỉ kẻ ăn Ta, cũng sẽ nhờ Ta mà được sống như vậy.’’ (Gioan 6,57).
Nhờ Bí Tích Thánh Thể mà ta được chữa trị; tuy nhiên, Bí Tích Thánh Thể không tách khỏi việc cử hành thánh lễ. Ta tụ họp, quây quần bên nhau tham dự bữa Tiệc Thánh của Chúa. Đó là hình ảnh tiên báo về vinh quang Nước Trời, nơi đây, ta được đồng hưởng tước vị cao trọng là con cái Cha trên trời, nơi đây, ta được đồng quyền trước mặt Thiên Chúa, không kể sang giầu hay nghèo hèn, thông minh hoặc dốt nát, già hay trẻ. Tất cả đều được mời tới tham dự bữa tiệc thánh linh đình, sang trọng; ở đây, Thiên Chúa ban sự bình an cho mỗi người. Tất cả đều được vào trong căn nhà của Cha; ở đây, ta đón nhận và kết hợp với Đức Giêsu Kitô, đồng thời mặc thiên tính của Người.
