Giáo Hoàng XXIII Là Ai Mà Nay Được Phong
Thánh?
![]() |
Công Trường Thánh Phêrô Trước Giờ Cử Hành Đại Lễ Phong Thánh Cho Giáo Hoàng Gioan XXIII Và Giáo Hoàng Gioan Phaolô II |
Khi Angelo Roncalli được chọn làm giáo hoàng vào năm
1958, lúc 77 tuổi, khiến mọi người ngạc nhiên. Người triệu tập công đồng Vatican 2, và từ đó
Giáo Hội thêm tăng triển, đồng thời thế giới trở nên hiện đại hóa. Nhờ hấp lực
của Người mà Giáo Hội công giáo đã được biết đến nhiều hơn.
Giáo hoàng Gioan XXIII, mà người ta ta thường gọi là ’’giáo hoàng tốt lành’’, được tôn phong á
thánh vào năm 2000. Và nay cùng với giáo
hoàng Gioan Phaolô II, được phong hiển thánh, qua một nghi thức vô cùng trọng
thể tại công trường thánh Phêrô, ở Rôma.
Thuở Thanh Niên và Thiếu Thời
Angelo
Giuseppe Roncalli sinh ngày 25 tháng 11 năm 1881 tại một làng nhỏ gần Bergamo,
thuộc miền Bắc nước Ý. Người là con thứ
ba trong một gia đình nông dân nghèo, gồm 14 anh chị em, và chỉ một mình Người
là được đi học. Sau này, người thiếu nhi
đạo hạnh và thông minh ấy được phép thoát khỏi cảnh lam lũ trên các cánh đồng,
để theo học La ngữ do cha xứ chỉ dậy, rồi chẳng bao lâu sau, được thu nhận vào
các lớp bậc trung học tại Bergamo. Người
bắt đầu môn thần học, trước tiên ở Bergamo, và sau này tại Rôma.
Sau khóa thi với kết qủa tốt,
Người chịu chức linh mục vào năm 1904. Đoạn
Angelo trở về Bergamo phục vụ với tư cách là thư ký cho đức tân giám mục
Radini-Tedeschi, nhân vật đã để lại cho Angelo nhiều ấn tượng trong suốt cuộc đời. Cùng lúc, Người được bổ nhiệm làm giáo sư dậy
môn lịch sử Giáo Hội tại chủng viện tại Bergamo. Chẳng bao lâu sau, Người trở thành một nhà giảng
thuyết nổi tiếng, thanh nhã và hấp dẫn.
Khi đệ nhất thế chiến I bùng nổ
vào năm 1915 tại Ý, Người được bổ nhiệm làm sỹ quan và linh mục chiến trường,
nhưng trở lại nhiệm sở tại Bergamo, sau khi chiến tranh kết thúc.
Sứ vụ Ngoại Giao Tòa Thánh
![]() |
Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII |
Năm 1921, Angelo Roncalli được gọi về Rôma phục vụ
trong tổ chức truyền bá đức tin công giáo – Propaganda
Fide, đồng thời tiếp tục việc giảng dậy và viết lịch sử Giáo Hội.
Thời gian này Người có nhiều dịp tiếp xúc với giáo hoàng
Piô Xi (1922-39), nên số phận đã đẩy đưa Người tới một tác vụ trong lãnh vực
ngoại giao. Người được tấn phong giám mục
và trở thành sứ thần toà thánh tại Bảo-gia-lợi (Bulgaria) vào năm 1935, sau khi mà đây đã được phép thành lập những
cộng đoàn công giáo, mở ra các cuộc đối thoại với chính thống giáo.
Tiếp đến, Người được bổ nhiệm làm
sứ thần tòa thánh tại ThổNhĩKỳ, trụ sở đặt tại Istabul. Tại đây, Người tận dụng khả năng và quyền hạn
của một nhà ngoại giao để khai mở những buổi đối thoại với chính thống giáo, đặc
biệt là với những đoàn thể hồi giáo ThổNhĩKỳ.
Thời gian HyLạp bị Đức quốc xã
chiếm đóng, Roncalli được bổ nhiệm tới Athen, với tư cách là sứ thần toà thánh. Nơi đây, Người đóng một vai trò lớn trong việc
ngăn cản quân đội Nazi lùng bắt và trục xuất những người dân HyLạp gốc DoThái. Theo người ta nói thì Người đã cấp phát chứng
chỉ Rửa tội cho một số người Do Thái, hầu họ có thể sống yên ổn với nhãn hiệu
Kitô hữu mà, mà không cần phải chịu phép Rửa tội. Ngoài ra, Người còn giúp nhiều
người Do Thái trở về Palestine an toàn.
Trong khi đó, tại Rôma, giáo hoàng
Piô XII ban hành lệnh bổ nhiệm Người làm sứ thần toà thánh, tức là chức vụ đại
sứ tại Paris, một ngôi vị được kể là rất uy tín và quan trọng.
Tổng Giám Mục Venedig – Và Giáo Hoàng
Năm 1953, Angelo Roncalli được tấn phong tổng giám mục
Venedig, đồng thời trở thành hồng y. Tại
Venedig, Người mau chóng trở thành nhân vật nòng cốt trong sứ vụ linh hướng và
nổi danh nhờ đặc biệt quan tâm tới người nghèo.
Lúc này Người đã 72 tuổi và ước
mong dùng quãng đời còn lại chuyên lo về mục vụ; nhưng số mệnh không như mình
suy tưởng riêng. Tháng 10 năm 1958, giáo
hoàng Piô XII tạ thế. Các hồng y rất
hoang mang, không biết phải hoạch định đường hướng nào trong việc bầu tân giáo
hoàng.
Giới hồng y cao niên bảo thủ, muốn tiếp tục chính sách
của giáo hoàng Piô XII, trong khi nhóm hồng y trẻ tuổi hơn tỏ ra chán chường và
thất vọng trước chủ nghĩa bao thủ đang diễn ra trong giáo hội. Cuối cùng, phiếu bầu cử đã dồn cho
Roncalli. Cuộc bầu cử này được diễn giải
là một cuộc bầu cử cho một ’’giáo hoàng
chuyển tiếp’’, nghĩa là cuộc bầu cử lần kế cận sẽ chỉ định một nhân vật có
tinh thần cấp tiến, hầu dẫn đưa Giáo Hội vào con đường canh cải hiện đại.
Roncalli chọn tên giáo hoàng là
Gioan XXIII. Vào đầu thập niên 1400 đã có
một vị giáo hoàng lấy tên là Gioan XXIII, được tuyển chọn để trở thành một ’’giáo hoàng đối lập – antipope’’, nhưng
đã bị công đồng Constance (Konstanz) năm 1414 truất phế.
Roncalli đã tự chọn tên giáo hoàng
Gioan XXIII với lời giải thích như sau: ’’Đó là một tên đã được nhiều đời giáo hoàng
thuộc Giáo Hội Rôma xử dụng, mà hầu hết các Đấng đều chỉ ở ngôi vị giáo hoàng
trong một thời gian ngắn mà thôi’’.
Công Đồng Vatican II
Gioan XXIII gây ngạc nhiên khi
triệu tập một đại nghị hội, Công Đồng Vatican II, với chỉ một điểm duy nhất
trong chương trình nghị sự, được kể là có thể giúp Giáo Hội ’’theo kịp thời đại – aggiornamento’’ và
những thách thức trên toàn cầu.
Tuy nhiên, một số ủy ban đã mau
chóng được thành lập để chuẩn bị đại hội như đã dự liệu – và vào tháng 10 năm
1962, Người đã khai mai đại hội với sự tham dự của khoảng 3.000 giám mục, cộng
thêm các đại diện từ những tôn giáo không thuộc Giáo Hội công giáo. Gioan XXIII muốn cải tiến Giáo Hội, và Người
muốn đối thoại với các tôn giáo khác, để hướng tới sự hiệp nhất – và cuối cùng
Người muốn đối thoại với chế độ cộng sản.
Gioan XXIII không đạt tới chung
cục của Đại Hội. Ngày 3 tháng 6 năm
1963, Người từ giã cõi đời, sau nhiều tháng bệnh hoạn. Mặc dù triều đại giáo hoàng
của Người ngắn ngủi, nhưng Người đã đưa Giáo Hội công giáo bước vào một thời đại
mới. Người có nhiều đặc tính riêng như đạo đức, lịch sự, nhân từ, khoan nhã, cũng
như một kiến thức sâu rộng về ngôn ngữ và thiên khiếu thần học.
Năm 1966, một nữ tu thuộc miền
Nam nước Ý mắc bệnh đau dạ dầy, sau khi xin sự chuyển cầu của đức cố giáo hoàng
Gioan XXIII, đã được lành bệnh một cách lạ lùng. Năm 2000, Gioan XXIII đã được đức giáo hoàng
Gioan Phaolô II phong á thánh và nay Người được tôn phong lên bậc hiển thánh
trong Giáo Hội công giáo.
Kinh Thánh Gioan
XXIII
Thân lạy
thánh giáo hoàng Gioan –
nhân cách
bình dị và khiêm tốn của Ngài tỏa sáng –
thúc đẩy
chúng con ước muốn trở nên những cá nhân tốt lành –
Ngài thường
nói tới vẻ đẹp của một gia đình -
tụ họp
quanh bàn ăn - để chia sẻ thực phẩm và đức tin –
Xin cầu cùng
Chúa cho chúng con - nhờ đó – chúng con trở nên
những gia
đình đích thực trong căn nhà chúng con đang cư ngụ -
Với bàn
tay quảng đại – Ngài gieo niềm hy vong –
và dạy bảo
chúng con - lắng tai nghe từng bước đi của Chúa –
chuẩn bị
cho một nhân loại mới: -
xin giúp
chúng con sở hữu vẻ lạc quan lành mạnh –
để vượt
thắng ác thần - bằng những hành động tốt lành.
Ngài yêu
mến ánh sáng – cũng như bóng tối trong thế gian –
và Ngài
tin rằng – hòa bình là điều có thể: Xin giúp chúng con -
trở nên
khí cụ bình an - từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội.-
Ngài kêu
gọi chúng con - với tấm lòng thương xót của người cha –
hãy nâng
niu từng trẻ thơ: - Các cuộc viễn du của Ngài trên trần thế -
cốt ý dạy
chúng con hiểu rằng – bàn tay không phải là -
vật dụng để
hành hung – nhưng là để vuốt ve –
ôm ấp và
lau khô những giọt nước mắt –
Xin Ngài
cầu cùng Chúa cho chúng con - hầu chúng con không chỉ ngồi
than van
trong bóng tối – nhưng thắp ngọn nến sáng –
đem Đức Kitô
đến khắp mọi nơi - nhờ lời chuyển cầu
không ngừng
của Đức Maria – Amen./
Biên
Soạn: Giám Mục Angelo Comastri
![]() |
Thánh ''Giáo Hoàng Tốt Lành'' Gioan XXIII |
Phong Thánh Cho
Giáo Hoàng XXIII
Giáo Hoàng XXIII
Là Thổi Sinh Khí
Tới Thị Xã Núi Nhỏ Bé
Tới Thị Xã Núi Nhỏ Bé
Thị xã núi Sotto il Monte, nơi giáo hòang
Gioan XXIII chào đời, sẽ trở thành địa điểm hành hương, sau lễ
Người được
phong thánh vào Chúa Nhật,
27 tháng 4 năm 2014;
27 tháng 4 năm 2014;
nhưng vẫn chỉ là lối sống
trầm tĩnh riêng.
trầm tĩnh riêng.
Với sự tham dự của trên 800.000 tín hữu trong đại lễ
phong thánh
cho giáo hoàng Gioan XXIII và giáo hoàng Gioan Phaolô
II,
tại Công Trường thánh Phêrô.
![]() |
Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII và Gioan Phaolô II |
Hôm nay (27-04-2014) có lẽ cũng là một ngày
trọng đại đối với thị xã núi khiêm nhường Sotto il Monte, nơi Gioan XXIII sinh
ra và lớn lên trong suốt 10 năm đầu đời.
Đã từ lâu, thị xã này cũng như các khu vực phụ cận, chỉ mong vào ngày
phong thánh có thể đón tiếp tối đa từ 5 tới 6.000 khách hành hương, vì thật sự,
đó là một con số to lớn, so với nhân dân thị xã chỉ khoảng 4.300 người.
Từ thời trung cổ, những địa
danh gắn liền với cuộc sống và việc làm của các thánh, thường tạo được một đời
sống kinh tế dồi dào, từ khách hành hương đem tới, do việc thuê phòng trọ, ăn uống
và mua kỷ vật… Nhà sử học đặc trách về giáo hoàng, Ecbecca Rist, tại đại học
Reading, Anh quốc, cho biết như vậy.
Nhà sử học kia nói: ’’Ý
kiến cho rằng kinh doanh thấp kém thì đời sống tôn giáo sẽ trở nên khiêm nhu’’
. Người Việt Nam cũng có câu ngạn ngữ tương
tự: ’’Có
thực mới vực được đạo’’.
Những dấu chỉ điển hình cho thấy,
Assisi là thị xã của thánh Phanxicô, Assisi thuộc vùng Umbrien, nước Ý, người dân
sống nhờ kỹ nghệ du lịch. Hoặc thị xã
Wadowice tại BaLan, quê hương của Gioan Phaolô II, nơi thiết lập bảo tàng viện
dành cho vị giáo hoàng này, hàng năm chắc chắn có khoảng 250.000 du khách tới
thăm viếng. Mỗi khách du lịch vào cửa bảo
tàng viện phải trả 10 mỹ kim, như thế mỗi năm thu hoạch chừng 2,5 triệu mỹ kim.
Khác với Sotto il Monte, hoàn
toàn không có một khách sạn; tất cả mọi địa điểm tham quan đều miễn phí. Nơi được kể là hoành tráng nhất trong thị xã
là một tấm bảng thật lớn đặt ở triền núi, viết tên Gioan XXIII, tương tự khuôn
mẫu HOLLYWOOD.
Số tiền duy nhất thu góp được tại
Sotto il Monte từ dịch vụ tham quan thị xã núi, dùng để chi trả cho nhân viên
hướng dẫn du khách, bữa ăn trưa và bảo trì các công thự cổ kính; Gimmy Schiavi,
người tổ chức các chuyến du ngoạn cho biết như thế.
Bộ mặt khiêm nhường của thị xã
núi nhắc du khách nhớ tới Gioan XXIII, một nhân vật được biết đến qua tước hiệu
’’giáo hoàng tốt lành’’, bởi vì Người
sống giản dị như tất cả những người dân bình thường khác. Tuy nhiên, linh mục Claudio Dolcini tại Sotto
il Monte hy vọng rằng, việc phong thánh cho Gioan XXIII, nhiều người tìm hiểu về
vai trò của vị ’’giáo hoàng tốt lành’’
này.
Qua nhiều chuyến du hành mục vụ
và đưa cặp mắt quan sát rộng rãi bên ngoài, giáo hoàng Gioan XXIII đã có thể đưa
Giáo Hội tới điểm quyết định - một là phải canh tân hoặc tự chôn vùi giữa lòng thế
giới hiện đại; linh mục Claudio Dolcini phát biểu với báo Guardian như vậy.
Thuốc cao sản xuất ở Sotto il
Monte không phải là một kỹ nghệ sáng giá, tạo nhiều hấp lực. Bộ mặt thị xã vẫn thế, khó có thể thay đổi
theo chiều hướng tốt hơn, mặc dù Emmanuela và Mauro, cặp vợ chồng ở tuổi trung
niên, đến từ Turino, rất thích địa danh này.
Họ ước mong Sotto il Monte biến thành khu vực kinh doanh sầm uất như
Assisi. Hiện nay, ’’cuộc sống ở đây giản dị quá’’ , đó là lời Emmanuela nói với nhà báo
The Guardian.